Dersi Tanıyalım
Kamu gelirlerinin çok büyük bir kısmını oluşturan vergiler hayatımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Benjamin Franklin “Dünyada ölüm ve vergiler dışında hiçbir şey kesin değildir” başka bir ifade ile ölüm ve vergiden kaçış yoktur demekle bu durumu ifade etmeye çalışmıştır.
Vergi kavramı ve vergi ile ilişki¬li işlemler ile yaşamın her aşamasında ve her yaşta karşılaşabiliriz. Dolayısıyla vergi idaresi ile vergiyi ödemekle yükümlü kişi olan mükellef arasındaki ilişkiyi oluşturan vergi ilişkisi hep var olacaktır. Hatta yaş ilerledikçe, gelir artıkça ve farklı sosyal statüler edindikçe bu ilişkinin düzeyi de artmaktadır. Vergi idaresi ile mükellef arasındaki vergi ilişkisinin doğduğu alanlardan birisi de gayrimenkullerdir. Gayrimenkul başka bir ifade ile taşınmaz kavramı vergi kanunlarında bir takım hakları da içine alabilecek şekilde tanımlanmış olsa da kamuoyunda asıl anlaşılan bina, arsa ve arazilerdir. Bina kavramı ise mesken (konut) ve işyeri şeklinde bir sınıflandırmaya tabi tutulabilir.
Türkiye’de gayrimenkuller hemen hemen her dönemde oldukça cazip bir yatırım aracı olmuştur. Evet, kişiler ikamet etmek amacıyla da konut başka bir ifade ile ev edinmekteler ancak yatırım amaçlı gayrimenkul talebinin de oldukça yüksek olduğu bir gerçektir. Durum böyle olunca bina (mesken, işyeri vb), arsa ve arazileri ilgilendiren başta vergisel düzenlemeler olmak üzere tüm mali yükümlülüklerin bilinmesi gerekmektedir. Fakat ne yazık ki gayrimenkul sahibi olan kişi sahip olma ve gayrimenkulünden gelir elde sonucu hangi vergileri ödeyeceğini tam olarak bilmemektedir. Hatta çoğu zaman bir gayrimenkule sahip olma aşamasında ödenen tapu harcı bile tam olarak bilinmemektedir. Gayrimenkuller ile vergi sistemi arasındaki ilişki gayrimenkullerin alım-satım aşamasında, kiralama sonucu elde edilen gelir durumunda ve sahip olma sonucu ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan vergisel yükümlülükler zamanında ve doğru bir şekilde yerine getirilmediğinde takdirde bir takım cezai sonuçları olmaktadır.
Bu ders çok sayıda vergi mükellefini ilgilendiren gayrimenkul dediğimiz ev, işyeri ve arsa ve arazilere yönelik başta vergi olmak üzere tüm mali yükümlülükleri mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde basit ve anlaşılır bir şekilde anlatmayı amaçlamaktadır. Bu vergisel yükümlülükler gayrimenkul türlerine göre farklılık göstermektedir. Diğer bir farklılık ise bu gayrimenkullerin, alım-satım, kiralama ve sahip olma aşamalarıyla ilgilidir. Bu dersi takip eden bir öğrenci bir gayrimenkul türlerine göre alım-satım aşamasında karşılaşacağı mali yükümlülükleri (gelir vergisi vergi ve tapu harcı) kiralama sonucu ödeyeceği vergi miktarını (gayrimenkul sermeye iradı) ve sahip olduktan sonra belediyelere ödeyeceği vergiyi (emlak vergisini) iyi bir şekilde öğrenecek hatta ödeyeceği vergiyi hesap edebilecektir.
Bir evim var satarsam ne kadar vergi öderim, kira geliri elde edersem vergisi var mı? ya da ben oturuyorsam vergi ödeyecek miyim? Sorularına cevap bulmak istiyorsanız dersi çok ilgi çekici bulabilirsiniz.
4 hafta sürecek olan bu dersin haftalık programı şu şekilde:
1. Hafta: Gayrimenkul kavramı Türk vergi sisteminde gayrimenkullere ilişkin mali yükümlülükler.
2. Hafta: Meskenkere ilişkin satış, kiralama ve sahip olma sonucu ödenen /ödenecek vergiler
3. Hafta: Tapu harçları ve özel durumlar (miras kalan gayrimenkuller vb)
4. Hafta: Örnek soru çözümleri