Modül 1: Temel Duruşlar
Başlarken
Dersimizin ilk bölümüne hoşgeldiniz!
Oyuncu basketbolda temel duruşu öğretimin değişik aşamalarında sıkça kullanmaktadır. Kurallar çerçevesinde sahada nasıl durması gerektiği, nasıl hareket etmesi ve ayaklarını nasıl kullanması gerektiğini ve vücut dengesini nasıl sağlaması gerektiğini bilmek ve uygulamak zorundadır. Bu da tekniği olması gerektiği gibi öğrenerek yapması ile doğru orantılıdır. Lütfen aşağıdaki videoyu izleyelim.
Duruşlar, oyuncunun sahada kurallar içerisinde nasıl durması gerektiğini belirten temel bir beceridir. Oyuncu temel duruşu öğretimin ilerleyen aşamalarında beceri transferlerini doğru ve dengeli olarak gerçekleştirebilmek amacıyla kullanır. Oyuncu bu aşamada sahada dengeli bir şekilde nasıl durması gerektiğini öğrenecektir.
Topsuz Temel Duruş
Şimdi aşağıdaki notları okumaya ve yeri geldiğinde sunulan videoları izlemeye çalışalım.
- Temel duruş pozisyonunda ayaklar omuz genişliğinde açık ve birbirine paraleldir. Her iki ayak tabanı da yer ile temas etmelidir. Ayak parmak uçları karşıyı gösterir.
- Dizler bükülerek vücut ağırlık merkezi vücut dengesini sağlayacak şekilde yere yaklaştırılır.
- Vücut ağırlığı her iki ayağa eşit dağıtılmalıdır.
- Sırtımız düz olacak şekilde vücudumuz hafif öne doğru eğilmelidir.
- Baş dik pozisyonda, gözler ileri doğru bakmalıdır.
- Kollar yanda dirsekten bükülü, eller omuz hizasında avuç içleri karşıyı gösterecek şekilde tutulmalıdır.
Şimdi videomuzu dikkatli izleyelim ve hareketleri yapmaya çalışalım:
Topla yapılabilecek tüm temel hareketleri mükemmel yapabilmenin ilk şartı topu nasıl tutmanız gerektiğini bilmenizdir. Topu rakibe vermemek içinde topu nasıl tutmanız gerektiğini bilmeniz gerektiğidir. Toplu temel duruşa üçlü tehdit adını da verebiliriz. Top sürmeye, pas vermeye ve şut atmaya hazır pozisyon demektir.
Toplu Temel Duruş
- Vücut pozisyonu topsuz temel duruşta olduğu gibidir.
- Topu tutarken bütün parmaklarınız topun arkasında olabildiğince birbirinden açık ve yaygın, parmaklarınızın sadece 1. ve 2. boğumları topa temas etmelidir.
- Avuç içi topa temas etmemelidir (aksi durumda pas verme, top sürme, şut atma gibi tekniklerde dengesizlikler ve hatalar oluşur).
- Topu sıkmadan rahat bir şekilde tutun. Tutuş anında parmaklar ve bilekler çok esnek olmalıdır.
- Dirsekleriniz yanlara doğru kanat şeklinde açmamalı, dirsekler vücudun oldukça yakınında rahat bir şekilde tutulmalıdır.
- Toplu temel duruşta top karın boşluğu ve göğüs arasında tutulmalıdır.
Şimdi bunları uygulayarak göstermeye çalıştığım videoyu dikkatlice izleyiniz.
Aynı hareketleri en az 100 kez tekrarlamalısınız. Bu hareketleri yaptıktan sonra bir sonraki sayfaya geçebilirsiniz.
Tek ve Çift Zamanlı Durma
Toplu veya topsuz hareket halindeyken kontrollü ve dengeli bir şekilde durmayı bilmek gerekir. Top sürmeyi öğrenmeden önce ilk şart durmayı öğrenmektir.
Tek zamanlı ve çift zamanlı olmak üzere iki çeşit durma (stop) vardır.
Tek Zamanlı Durma (Stop)
Tek bir hareketle durulur. Yani her iki ayakta yere aynı anda temas eder.
- Hareket halindeyken bir ayağınızın üzerine basıp öne doğru sıçrayıp yere iniş anında her iki ayak aynı anda yere temas etmelidir.
- Hareket halindeyken durduğunuzda tek bir ses çıkmalıdır.
- Hızınızı, dengenizi ve kontrolünüzü sağlayarak duruşu yapmalısın.
- Ayaklar vücut dengesini koruyacak şekilde omuz genişliğinde açık olmalıdır.
- Stop sonrası vücut pozisyonu aynı temel duruşta olduğu gibi olmalıdır.
- Önce topsuz hafif koşu temposunda koşarak tek zamanlı stop yapın.
- Elinizde topla; topu havaya atıp havada tuttuğunuz anda ayaklarınızda yere aynı anda temas edecek şekilde stop yapın.
- Toplu topsuz stop çalışmaları sırasında vücut pozisyonunuzun toplu temel duruşta olduğu gibi olmasına ve dengeli durmaya dikkat edilmelidir.
Aşağıdaki videoda tek zamanlı stop hareketini gösteriyorum. Dikkatlice izleyelim.
Şimdi bu hareketi en az 100 kez tekrarladıktan sonra çift zamanlı stop hareketine geçebilirsiniz.
Unutmayın! Bu hareketleri sürekli tekrarlamalısınız ve bir ayna karşısında yapmanız ya da kendinizi videoya almanız doğru yapıp yapmadığınızı değerlendirmek açısından son derece önemlidir. Hatta videolarınızı içeren bir videolog (YouTUBE ya da benzeri bir kanalda yayınlanabilir).
Çift Zamanlı Durma (Stop)
- Hareket halindeyken önce bir ayağınızın sonrada diğer ayağınızın yere basması ile gerçekleşir.
- Ayaklarınız farklı zaman aralıkları ile yere temas eder ve iki ses çıkar.
- Her iki ayağınız yere farklı zaman aralıkları ile yere temas ettiğinde ayaklar omuz genişliğinde olmalıdır.
- Çift zamanlı stop sonrası vücut pozisyonu aynı temel duruşta olduğu gibi olmalıdır.
- Önce topsuz hafif koşu temposunda koşarak çift zamanlı stop yapın. Önce ilk yere temas eden ayağınız sağ ayağınız olsun ikinci olarak sol ayağınızı yere basın.
- Önce topsuz hafif koşu temposunda koşarak çift zamanlı stop yapın. Önce ilk yere temas eden ayağınız sol ayağınız olsun ikinci olarak sağ ayağınızı yere basın.
- Elinizde topla; topu havaya atıp havada tuttuğunuz anda önce sağ ayağınız yere sonrada sol ayağınız yere temas edecek şekilde stop yapınız.
- Elinizde topla; topu havaya atıp havada tuttuğunuz anda önce sol ayağınız yere sonrada sağ ayağınız yere temas edecek şekilde stop yapınız.
- Toplu topsuz stop çalışmaları sırasında vücut pozisyonunuzun toplu temel duruşta olduğu gibi olmasına ve dengeli durmaya dikkat edilmelidir.
Aşağıdaki videoda çift zamanlı stop hareketini gösteriyorum. Dikkatlice izleyelim.
Şimdi bu hareketi en az 100 kez tekrarlayalım. Sonra bir başka hareketi öğrenmeye geçebilirsiniz.
Pivot hareketi pivot bacağı seçilmiş ayağının parmaklarında yapılır. Diğer bir ifade ile vücut ağırlığı seçilmiş sabit ayak parmak uçlarında yapılır. Tek zamanlı stop veya çift zamanlı stop sonrasında topa sahip olduğunuzda bir ayağınız yerde sabit kalır, diğer bacağınızı istediğiniz yöne çevirebilirsiniz. Pivot ayağınızın (sabit ayak) üzerinde dönerek, diğer ayağınızın dengeli ve kontrollü hareket etmesini sağlamalısınız. Basketbolda sabit ayak oyuncunun hangi durumda olursa olsun topu tuttuktan sonra yerle ilk temas eden ya da edecek olan ayağıdır. Sabit ayak kural gereği hiçbir zaman top elden çıkartılmadan yerden kaldırılamaz. Unutulmaması gereken bir diğer konu tek zamanlı stop sonrası pozisyona göre sabit ayağınızı seçme tercihinizin olmasıdır. Çift zamanlı stop sonrasında ise kural gereği sabit ayağınız ilk yere temas eden ayağınızın olması zorunludur. Oyuncunun etkili olması açısından özellikle yeni başlayanlarda tek zamanlı stop tercih edilir.
Tek Zamanlı Stop ve Pivot Dönüşü
- Topsuz hafif koşu temposunda koşarken tek zamanlı stop yapın ve topsuz temel duruşu gerçekleştirin. Sol ayağınız sabit ayağınız olsun.
- Sabit ayağınızı koyduğunuz noktadan kaldırmadan yerde sürüklemeden vücut ağırlık merkezi yere yakın olacak ve dengemizi koruyarak şekilde diğer hareketli bacağımız ile omuz genişliğinden geniş bir adım alarak 90 derece önden ileriye doğru dönün.
- Dönüş esnasında vücut ağırlığımızı sabit ayağımıza aktarıp hareketli ayağımızla dönüşleri gerçekleştireceğiz. Her 90 derecelik dönüşleri yaparken vücut ağırlığı sabit ayağa aktarılıp hareketli ayakla dönüş yapılıp vücut ağırlığı her iki ayağa eşit olarak dağıtılıp harekete devam edin.
- Gidiş yönünüzü tamamladığınızda hareketli bacağınızla adım alıp ileriye doğru hareketlenin ve tekrar tek zamanlı stop yapın.ve aynı dönüşü tekrarlayın.
- Bu hareketi alışkanlık haline gelinceye kadar düşünmeden seri olarak yapabilecek duruma gelinceye kadar tekrar ediniz.
- Ayni hareket dizisini sabit ayağınız sağ ayak olacak şekilde tekrar ediniz.
- Hareketleri yaparken önden dönüş yaptığınızı unutmayın ve hep ileriye doğru 90 derecelik açılarla dönüş yapın ve gidiş yönüne dönüşü tamamladığınızda hareketli ayağınızla adım alarak koşuya başlayın ve tekrar tek zamanlı stopla dönüşünüze devam edin.
Şimdi tek zamanlı stop ve pivot dönüş hareketini gösterdiğim aşağıdaki videoyu dikkatlice izleyelim.
Bu hareketi en az 100 kez tekrarlayalım. Tekrar mükemmelliği getirecektir.
Çift Zamanlı Stop ve Pivot Dönüşü
- Biraz önce yaptığınız pivot dönüş hareketini çift zamanlı stopla yapacağız.
- Hafif tempoda koşarken sağ ayağınız yere basın sonra sol ayağınızı omuz genişliğinde yana koyarak dengeli bir şekilde durun (stop yapın).
- Şimdi sağ ayağınız zorunlu olarak sabit ayak oldu.
- Sağ ayağınız sabit ayak olarak 90 derecelik öne ileriye doğru dönüşünüzü sol ayağınızla gerçekleştirin.
- Gidiş yönünüze geldiğinizde sol ayağınızla adım alarak koşuya başlayın(Yani hareketli ayak ile).
- Tekrar sağ ayağınızı koyun, sonra sol ayağınızı omuz genişliğinde yere basarak stop yapın. Ve pivot dönüşünüzü sağ ayağınız sabit ayak olacak şekilde tamamlayın. Unutmayın dönüşlerde adımlarınız omuz genişliğinizden daha fazla dengenizi koruyacak şekilde olacak. Amaç mümkün olduğunca dengeli ve sağlam olarak geniş yer kaplayarak dönüşü tamamlamaktır.
Artık ne yapacağınızı biliyorsunuz. Aşağıdaki videoyu dikkatlice izleyelim.
Bu hareketleri en az 100'er kez tekrarladıktan sonra bir sonraki harekete geçebilirsiniz.