Kullanıcı Kartı (Persona)
Bir tasarımın kullanılabilirliği, onu kullanacak hedef kitlenin beklentilerine ne kadar yanıt verebildiğiyle yakında ilişkilidir. Bu bölümde tasarımınızın hedeflediği kitleyi tanımlamak için persona tekniğinden nasıl yararlanabileceğinizi inceleyeceğiz.
Persona, özlüce, farklı kaynaklardan edinilen veriye dayalı bilgilerin incelenmesiyle oluşturulan en ideal müşteri profili olarak tanımlanabilir. Türkçe’de kullanıcı kartı olarak da ifade edilmektedir. UX tasarımınızın başarılı sonuç vermesi için gerekli olmazsa olmazlardan biridir. Persona, kapsamlı bir hedef kitle analizi gerektirir. Kullanıcılarınızın amaçlarını ve motivasyonlarını daha iyi anlamanızı sağlayarak tasarımınızın hedefini bulma olasılığını arttırır.
Persona oluşturma sürecinde potansiyel kullanıcılarınıza dair veri toplamanız ve eksik veri ile karşılaştığınız zaman profesyonel tahminlerde bulunmanız gerekir. Az sayıda kullanıcısı olan yeni girişimler için üzerinde çalışacak yeterli veri bulmak pek kolay olmayabilir. Bu durumda gözleme dayalı, tutarlı ve doğru tahminlere ağırlık verilmelidir, bir nevi empati yapmanız gerekir. Ayrıca hedef kitle analiz araçlarından faydalanarak da işinize yarayacak veriler elde edebilirsiniz. Yeterli sayıda kullanıcınız varsa onlarla direkt iletişime de geçebilirsiniz. Bu durumda onları sabit bir fikre yönlendirmeden gerçek düşüncelerini öğrenmeniz ve duyacağınız olumsuz yorumlara da açık olmanız gerekir.
Bir deneyimin öznesi kullanıcıdır. Onu tanımadan amacına uygun bir kullanıcı deneyiminden bahsetmek pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle eğer elinizde persona oluşturacak kadar veri yoksa şu yöntemleri kullanarak kendinize veri sağlamanız en doğru yaklaşım olacaktır:
- İnternet araştırması ve gözlem: Tasarım amaçlarınızı ortaya koyduktan sonra hedef kitlenizi oluşturan kişilerin yaşadıkları problemler, sahip oldukları motivasyonlar ve onlara yön veren eğilimler gibi pek çok noktada fikir sahibi olmanız gerekir. Bunu sağlamak için; hedef kitlenizin aktif olduğu sosyal toplulukları inceleyebilir, sosyal medya trendlerini takip edebilir, forumlarda dolaşarak kitlenin nabzını tutmaya çalışabilirsiniz. Bu süreç personanızın profilini kafanızda canlandırabilmenize önemli ölçüde yardımcı olacaktır. Ayrıca hedef kitlenizi ifade ettiğini düşündüğünüz kişiler üzerine yoğunlaşarak onların sosyal medya etkinliklerini daha yakından takip etmeyi düşünebilirsiniz.
- Yarı yapılandırılmış görüşmeler: Yakın çevrenizde, iş hayatınızda ya da erişebileceğiniz farklı bir sosyal ortamda tasarım hedeflerinizle kesiştiğini düşündüğünüz kişiler varsa onlarla birebir görüşme yapmayı düşünebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz en önemli şey; görüşme yaparken temel amacınızın elinizdeki bilgileri doğrulamak değil, iç görüler keşfetmek olmasıdır.