Modül 1: Koronavirüsler
Başlarken
Bu hafta,
-
Koronavirüsler nelerdir?
-
Yeni koronavirüsler nasıl bulaşır?
-
Yeni koronavirüs enfeksiyonunun belirtileri neledir? Bu enfeksiyonda risk grupları arasında kimler yer almaktadır?
-
Yeni koronavirüs enfeksiyonunun tanısı nasıl konmaktadır?
-
Yeni koronavirüs enfeksiyonunun tedavisi şuan için mümkün müdür? konuları ele alınacaktır.
Yeni Koronavirüs Belirtileri, Bulaşma Yolları, Risk Altındaki Kişiler ve Tedavisi
Koronavirüsü Nedir?
Koronavirüsler zarflı, tek zincirli pozitif RNA virüsleri olup, insanlarda genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olmaktadır. Bu virüsler, geçmişte ciddi anlamda salgınlara sebep olmuştur. 2003 yılında Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV), yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olan bir koronavirüs enfeksiyonudur. Yaklaşık 10 yıl sonra, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) 2012 yılında Suudi Arabistan’da ilk defa tanımlanmış olup; ancak daha sonra aslında ilk vakaların Ürdün Zarqa’daki bir hastanede görüldüğü ortaya çıkan diğer bir koronavirüs enfeksiyonudur. Şuan karşılaştığımız koronavirüs ise, moleküler yapısı diğer koronavirüslerden farklılık göstermesi sebebiyle, yeni koronavirüs diğer adıyla “COVID-19” olarak isimlendirilmiştir.
Koronavirüsler Nasıl Bulaşmaktadır?
Koronavirüsler zoonotik olup, hayvanlardan insanlara bulaşarak enfeksiyonlara sebep olmaktadır. SARS-CoV 2003 yılında Çin’de misk kedilerinden, MERS-CoV ise 2012 yılında Suudi Arabistan’da tek hörgüçlü develerden insanlara bulaşmıştır. Yeni koronavirüsün kaynağı ile ilgili ilk veriler Çin’deki canlı hayvan pazarından olsa da, COVID-19’un kaynağı henüz tam olarak netlik kazanmamıştır.
COVID-19 insandan insana bulaşarak şuan tüm dünyayı tehdit altına almıştır. Bulaşmanın damlacık yolu ile olduğu rapor edilmiştir. Öksürme ve hapşırmayla damlacıkların etrafa bulaşmasıyla, eller aracılığıyla bu damlacıkların teması sonrasında, ellerin ağız, burun ve gözlere götürülmesiyle mukoza aracılığıyla virüs solunum yollarına ulaşarak enfeksiyona sebep olmaktadır.
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Enfeksiyonun yaygın belirtileri, ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Daha ciddi vakalarda, pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir.
Kimler Risk Altındadır?
Yaşlılar, bağışık yetmezliği olan bireyler, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, astım, KOAH, böbrek yetmezliği, kalp hastalıkları ve şeker hastalığı gibi kronik hastalıkları olan bireyler risk grubunda yer almaktadır. Bunların dışında hastayla temasta olan bireyler ve sağlık çalışanları da bu sınıf içerisindedir.
COVID-19’un Tanısı Nasıl Konmaktadır?
Yeni koronavirüsünün genetik yapısı aydınlatılmıştır. Virüsün tanısı moleküler yöntemler kullanılarak yapılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü bu anlamda izlenmesi gereken adımların yer aldığı bir rehber yayımlamış olup, internet sitesinde erişime açmıştır. Bunun yanında DSÖ, laboratuvarların elde ettikleri sekans verilerini ilgili platformlarda paylaşmaları gerekliliğini bildirmiştir.
Türkiye’de COVID-19 olası vaka tanımına uyan hastalardan alınan balgam ve burun sürüntüsü numunelerinin, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM) Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarı ve belirlenmiş illerde hizmet veren Halk Sağlığı Laboratuvarlarında (Erzurum, İstanbul) tanılanmaları gerçekleştirilmektedir.
COVID-19 ’un Tedavisi Var Mıdır?
Hastalığın yeni tanımlanan bir virüs olması sebebiyle kesin tedavisi henüz yoktur. Aşı çalışmaları yapılmaktadır. Bağışıklık sistemi güçlendiriciler, interferonlar, vitamin kürleri (özellikle C vitamini) en önemli koruyucular arasında yer almaktadır. Ayrıca, solunum yetersizliği olan hastalara mekanik solunum cihazları ile solunum desteği sunulmaktadır. Viral bir enfeksiyon olması sebebiyle antibiyotik alımının, hastalığın önlenmesinde ve tedavisinde kullanılması uygun olmamaktadır.
Radyo A Söyleşileri: Yeni Koronavirüs
Özet - Video