Modül 1 Etkinlik 3: AEK’nin 5R si
Üçüncü etkinliğimize hoşgeldiniz. Bu etkinliğin amacı, eriştiğiniz herhangi bir içeriğin bir açık eğitim kaynağı olup olmadığını belirlerken sizlere rehber olacak 5R kavramlarını tanıtmaktır.
Etkinliği tamamlamak için lütfen verilen adımları izleyiniz:
- Adım 1: Aşağıda sizin için verilen örnek olayı okuyunuz.
Sosyal medya sayfalarınızda çok beğendiğiniz bir içeriği paylaşmak istiyorsunuz ya da günlük ve iş yaşamınızda internet ortamından eriştiğiniz dijital içerikleri kullanmak istiyorsunuz. Ancak bulduğunuz dijital içeriklerin telif hakları olup olmadığını bilmediğiniz için kullanıp kullanmama konusunda tereddütleriniz var. Özellikle de iş yaşamında bu içeriklerden para kazanacağınız için bu içerikleri kullanırken tereddütler yaşamak istemiyorsunuz. Kullanacağınız içeriklerin açık eğitim kaynağı olup olmadığı konusunda belirleyici özellikler ve koşullara ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz.
Yukarıda verilen durumu gerçekleştirmek için öncelikle sorular hazırlamanız gerekmektedir. Bu etkinlik ile internetten eriştiğiniz dijital içeriklerin açık eğitim kaynağı olup olmadığına karar verirken neler yapmanız gerektiğine dair fikir sahibi olabileceksiniz ve size verilen kaynakların incelenmesinde daha düzenli bir yol izleyebileceksiniz.
- Adım 2: Oluşturduğunuz soruları aşağıda verilen Örnek Sorular ile karşılaştırınız. Bir yansıtma raporu yazarak tartışma panosunda paylaşınız.
Örnek Sorular
- İnternet ortamında bulduğum her dijital içeriği projelerimde kullanabilir miyim?
- Kullanabileceğim dijital içeriklerin seçiminde nelere dikkat etmeliyim?
- Adım 3: Aşağıda sizin için verilen okuma parçasını ve kaynakları inceleyerek önceki aşamada oluşturduğunuz sorularla arasındaki ilişkiyi anlamaya çalışınız. Yansıtma raporunuzun son düzenlemelerini de yaparak güncel halini bu tartışma panosunda yayınlayınız.
Tartışma forumuna erişmek için tıklayınız.
Yararlanabileceğiniz Kaynaklar:
Okuma Parçası: Açık Eğitim Kaynaklarının Özellikleri
Wiley (2014) açık eğitim kaynaklarının kullanım koşulları üzerine odaklanarak bir içeriğin açık eğitim kaynağı olabilmesi için beş şartı sağlaması gerektiğini savunmaktadır. Wiley (2014)’e göre birinci şart içeriğin kopyalarını yapma, kopyalarına sahip olma ve kopyalarını kontrol etme hakkı verilmesidir. İkinci şart içeriği farklı şekillerde kullanabilme hakkının verilmesidir. Üçüncü şart içeriğin kendisini uyarlama, modifiye etme ve değiştirme hakkı verilmesidir. Dördüncü şart orijinal ve düzenlenmiş içeriği yeni bir şey yaratmak için başka bir açık içerik ile birleştirme hakkının verilmesidir. Beşinci şart orjinal içeriğin, kendi düzenlemelerinizin, kendi karışımlarınızın kopyalarını başkalarıyla paylaşma hakkının verilmesidir.
Wiley (2014) açık eğitsel kaynakların nasıl kullanılacağını İngilizce “Retain, Reuse, Revise, Remix ve Redistribute” kelimelerinin ilk harflerinden oluşan açıklığın 5R’si ile açıklamıştır. Türkçeye açıklığın 5T’si olarak çevrilebilecek 5R sınıflaması, açık içeriğin nasıl kullanılabileceğine yönelik aşağıda belirtilen davranışları açıklamaktadır (Bozkurt, 2016):
- Tutmak (Retain): İçeriğin kopyalarını yapma, kopyalarına sahip olma ve kopyalarını kontrol etme hakkı.
- Tekrar kullanmak (Reuse): İçeriği farklı şekillerde kullanabilme hakkı.
- Tekrar düzenleme yapmak (Revise): İçeriğin kendisini uyarlama, adapte etme, modifiye etme ve değiştirme hakkı.
- Tekrar karıştırmak (Remix): Orijinal ve düzenlenmiş içeriği yeni bir şey yaratmak için başka bir açık içerik ile birleştirme hakkı.
- Tekrar dağıtmak (Redistribute): Orijinal içeriğin, kendi düzenlemelerinizin, kendi karışımlarınızın kopyalarını başkalarıyla paylaşma hakkı.
Kaynaklar
Erişim linki: Açık Eğitsel Kaynaklardan Açık Eğitsel Uygulamalara: Türk Yükseköğretimi Bağlamında Ekolojik Bakış Açısıyla Bir
Erişim linki: Her açık eğitim kaynağı açık mıdır?
ICETOL - Prof. Dr. Cengiz Hakan AYDIN - 12/10/21
Erişim linki: https://youtu.be/RmRSuGxORz4
Erişim Linki: TEDxNYED - David Wiley - 03/06/10
- Adım 4: En az bir arkadaşınızın paylaşımını inceleyerek yazdıklarına ilişkin geri bildirim veriniz. Geri bildiriminizin yapıcı ve etik kurallar dahilinde olmasına dikkat ediniz.
Etkinliği tamamladıktan sonra ekranınızın sağ alt kısımdaki Sonraki düğmesine tıklayarak Modül 1 Etkinlik 3 tartışma sayfasına erişebilirsiniz.